Santo Estevo do Ermo

barra A Mariña :: Barreiros :: Benquerencia :: Cultura:: Deportes::Hemeroteca :: Parroquias :: Playas :: Rutas :: Serviciosbarra Inicio :: Caminonorte :: Comado :: Corneria :: Hórreos :: Indianos:: Playas :: Remourelle :: Rió Masma :: San Caetano:: SanCosme-San Miguel :: San Estevo do Ermo barra Barreiros en ruta / Camino de San Rosendo / Camino de SantiagoCamino natural de la Ruta del Cantábrico / Soñando con el tren que cruzara GaliciabarraBarreiros Mar e monte :: Corneria :: Playas :: Remourelle :: Río Masma :: Ruta Monte Comado :: San Caetano :: San Cosme :: San Miguel :: Santo Estevo do Ermo :: Ruta das FachasbarraAlbergue de peregrinos de Gondán :: Álbun fotográfico :: Camino del Mar :: Iglesias del Camino :: Las gentes del Camino :: Prensa::Servicios :: Varios :: Vídeos del Caminobarra roteirossantoestevo

roteirossantoestevo1  Cúmulos de pedras do Sto. Estevo:

Estes cúmulos atopáronse no ano 2015, durante a realización de trabados de campo para a redacción dun proxecto fin de Máster sobre a declaración de Sto. Estevo como Espazo Natural de Interese Local (ENIL). Como se pode ver na imaxe, son un total de 21 cúmulos orientados cara o Norte e o Nordeste seguindo a orientación da ladeira na que se asentan. Moitos deles presentan grandes bloques de pedra na súa base para dar estabilidade á estrutura e algúns coinciden con outros cúmulos de pedras á mesma cota, servindo se cadra como base para unha superficie ou polo menos gardando algunha suposta relación entre eles. Un deles, (número 8) pedería ser unha pequeña cabana con forma circular, un pozo para almacenar auga ou incluso unha ouriceira, mais o mal estado de conservación no que se atopa non permite acláralo. Na actualidade, parece ser que ninguén recorda da súa existencia nin sabe o uso/funcionalidade destes cúmulos, polo que as hipóteses son moitas e diversas. Entre a xente de Barreiros circulan hoxe en día diversas teorías citadas a continuación, que cada quen saque as súas propias conclusións.

Hipótesel: O desaparecido mosteiro de Esperautano.

Trátase dun dos primeiros mosteiros que se construíron na Marina e do cal dependía a Cápela de Sto. Estevo. Esta teoría bascase en que os restos atopados en Sto. Estevo poderían ser pilares que suxeitasen os arcos dun antigo mosteiro ou polo menos a base dunha construción con vivendas anexas. Sen embargo, o documento que sitúa a localización de dito mosteiro, o documento do Rei Silo, abarca un área moi grande (entre o Masma e o Eo) e os artigos científicos publicados ata o momento o sitúan preto de Ribadeo ou no Concello de Trabada. Ata o momento, a localización exacta deste antigo mosteiro está sen resolver.

Hipótese 2: Hórreos.

Esta hipótese fundaméntase nos pilares orientados ao Nordeste, posto que estes pilares son moito máis pequeños en altura e anchura que os orientados ao Norte, están nunha zona máis exposta ao vento que os orientados ao Norte e coinciden na mesma cota de altura os da liña superior e inferior da imaxe 1. A colocación e orientación destes pilares é certo que recorda á dos hórreos e ademáis, estes restos arqueolóxicos sitúanse dentro da parroquia de Celeiro, que significa bodega ou almacén (xeralmente de cereais) e que ven do latín Cillario, que na Idade Media se refería a aquelas dependencias dos mosteiros, rexentadas polos celeirreiros, onde se recollían os produtos, polo que sería posible que fosen antigos hórreos e ademáis, o propio documento do Rei Silo fala dun “cellarium”. Sen embargo, isto non se cumpre eos cúmulos de pedras situados cara o Norte, polo que a hipótese está algo incompleta e nabería que afondar nela.

Hipótese 3: Cúmulos de pedra almacenados para construción.

Esta hipótese baséase en que polo momento non hai probas suficientes que demostren as anteriores hipóteses e que a disposición destes non segué unha forma clara dunha ou varias construcións, polo que poderían ser simples cúmulos de pedras extraídas dos afloramentos róenosos da zona, para posteriormente cargar e transportar, pero que por algunha razón quedaron alí sen usar, se cadra por extracción ilegal (están nunha zona bastante escondida e de suposta propiedade comunal do Concello de Barreiros) ou calquera outra razón que impedise facer uso deles. Os restos do número 8 poderían ser tamén restos dunha cabana para acoller aos traballadores durante as labores de extracción e agrupamento das pedras.

Hugo López Castro. Enxeñeiro de Montes.barra

El punto de partida es la Casa do Concello en S. Cosme, al lado de la carretera N-634. Desde aquí hay dos rutas alternativas que nos llevan hasta la Capilla de Santo Estevo do Ermo:
a) Dirección Lugo; pasada la gasolinera tomamos una carretera a la izquierda, pasamos el barrio de las Eiras; una pista sin asfaltar, entre una arboleda de pinos y eucaliptos, bordeando O Rego de Santo Estevo (donde podemos observar restos de molinos), nos lleva hasta la capilla. Recorrido: 3’3 kms.

 Ermita de Santo Estevo do Ermo

b) Tomando la carretera de la Insua, a l’9 Kms. una pista sin asfaltar a la derecha, nos lleva a la capilla, cruzando entre pinos y eucaliptos. Rercorrido 3’3 Kms.

La Capilla de Santo Estevo do Ermo fue conocida durante siglos como a Iglesia de Aguas Santas, se supone que por la existencia en sus inmediaciones de un manantial de aguas ferruginosas que fueron empleadas durante décadas por sus propiedades curativas.

La festividad se celebra el lunes de Pascua, donde acuden romeros de toda la Mariña. Fué arreglada en 1992 y acondicionada una área recreativa con fuente de agua potable.

s-este8-

s-este9-   Cascada de Santo Estevo (Foto Suso Seivane)

A partir de aquí, la ruta solo se puede realizar a pie (es recomendable que los menores vayan acompañados); andaremos 900 m., ida y vuelta, entre bosque autóctono; robles, castaños, abedules, laureles, etc. y el sonido del agua del arroyo. Los amantes de la naturaleza pueden seguir fraga arriba. Encontraremos:

­ La fuente ferruginosa: por sus propiedades curativas (entre ellas la anemia) aquí venían gentes de la Mariña (Cangas de Foz, Nois, Fazouro, Sta. Cilla, Valadouro…), Meira… a tomar las aguas, parando en San Cosme en las casas de Ramón do Celeirao, do Reí, do Ulleiro, da Sra. Gene, de Rosario, de Barreira, das Eiras…

fuente  Fuente ferruginosa de Santo Estevo

­ La herradura del caballo de Santiago: arriba de la fuente de hierro. La leyenda dice que cuando Santiago Apóstol iba perseguido por sus enemigos, el caballo dio un salto de una ladera a otra.

­ La fuente de Santa Rosa: arriba de la cascada, como una pequeña charca, fácilmente reconocible por la abundancia de paños que dejan los romeros que allí lavan la cara porque se le atribuye poderes curativos para las rosas de la piel; de aquí su nombre.

Podemos seguir hasta un molino en mal estado de conservación.

De regreso nos desviamos a la derecha, donde el río salva un desnivel formando una cascada, “fermosa cola de cabalo”, sobre todo cuando el arroyo lleva cierta cantidad de agua; el sonido del agua nos lleva por un sendero paralelo al arroyo hasta la capilla.

Ruta que llama la atención al visitante, que invita al recogimiento por el silencio, tranquilidad, paz y contacto con la naturaleza.

Estamos seguros que el que venga por primera vez, repetirá.

Fuente de Santa Rosa

Toda esta documentación es por gentileza de Fernando Blanco Flores, creador de la pagina Web www.barreiros.org

Nuestro agradecimiento a Emilio Piñeiroa Lozano por su trabajo

Noticias de Barreiros